Lúc khởi phát, nhồi máu cơ tim mang tính cách một “tai biến mạch vành”, cần được xử trí khẩn trương tại bệnh viện, tốt nhất là đơn vị chăm sóc tích cực về mạch vành. Đại đa số các hoại tử ấy đều liên quan huyết khối mới sinh bít lấp hoàn toàn (hoặc gần hoàn toàn) lòng động mạch vành tương ứng.
Nhồi máu cơ tim diễn ra như thế nào?
Sẽ dẫn tới hoại tử một vùng cơ tim nếu vùng cơ tim ấy bị thiếu máu cục bộ nặng và kéo dài.
Đó là sự sập hẳn cán cân cung - cầu, thường là mất hẳn cung. Điều ấy xảy ra do nhánh động mạch vành tương ứng, trong vòng 4 giờ kể từ khởi phát cơn đau, bị huyết khối mới sinh bít lấp hoàn toàn (thấy ở 95% bệnh nhân nhồi máu cơ tim).
Huyết khối này thường liên quan đến hiện tượng viêm tại chỗ gây biến chứng của mảng xơ vữa: Rạn, nứt, vỡ, gãy rồi đứt rời ở vỏ mảng xơ vữa với kết tập tiểu cầu xung quanh tạo ra một huyết khối “trắng”, rồi sẽ thêm cả hồng cầu và huyết cầu khác quấn trong tơ huyết tạo thành huyết khối “đỏ” hoàn chỉnh, hỗn hợp, nó di động theo dòng máu (cục thuyên tắc) tới đoạn mạch vành hẹp hơn nên bít lấp hoàn toàn nó lại.
Thường có thêm vai trò của cơn co thắt mạnh chọn trúng những khu vực động mạch vành bị xơ vữa và/hoặc bị huyết khối. Đôi khi còn có xuất huyết những tân mạch phía dưới mảng xơ vữa, đội nó lên, làm hẹp thêm lòng động mạch.
Chỉ một số ít trường hợp thì hoại tử cơ tim là do cục thuyên tắc từ xa đến. Vùng hoại tử và vùng thiếu máu cơ tim bao quanh ắt sẽ:
Trở ngại co bóp dẫn đến làm giảm chung cung lượng tâm thất (suy tim);
Gây bất ổn định điện học (Loạn nhịp tim như ngoại tâm thu thất, rung thất) hoặc trở ngại dẫn truyền xung động điện (block).
Gây toan huyết chuyển hóa do sinh nhiều acid lactic trong hoàn cảnh yếm khí.
Vùng hoại tử này có biểu hiện “rối loạn chuyển động vùng” (giảm động, bất động, loạn động), có thể bị biến chứng cơ học (mỏng, phình, vỡ, thủng mạch), có thể tạo huyết khối mặt trong thành tâm thất, nếu bứt ra sẽ thành thuyên tắc trong đại tuần hoàn (não, mạc treo, chi dưới…) gây đột quỵ hay tắc mạch chi.
Biên tập: Cardocorz - Dong riềng đỏ